Son dönemde sıkça karşımıza çıkan D vitamini eksikliği, üzerinde durulması gereken ciddi bir sorun halindedir. D vitamini eksikliği sonucunda bağırsaktan Kalsiyum emilimi etkilenmekte ve bunun sonucunda özellikle kemik ve kas güçsüzlüğü görülmektedir. Ayrıca D vitamini eksikliği, bağışıklık sistemini de olumsuz yönde etkilemektedir.
Özellikle güneşlenme, D vitamini sentezi için anahtar bir rol oynamaktadır. Ancak, özellikle gün içerisinde uzun süre boyunca (kapalı ortamlarda) çalışan nüfusun D vitamini ihtiyacını bu şekilde karşılaması pek mümkün olmamaktadır.
Yüksek miktarda D vitamini içeren besinler çok sıklıkla karşımıza çıkmasa da bunlar arasında özellikle somon ve ton balığı en önemli kaynaklardandır. Yumurta sarısı ve de bazı mantar türlerinde de az miktarda da olsa D vitamini olduğu bilinmektedir.
Bu yıl karşımıza çıkan 3 bilimsel çalışma; D vitamini eksikliğinin daha da ciddi bir problem olduğunu kanıtlamıştır.
İrritabl (huzursuz) bağırsak sendromu (IBS) sebepleri henüz net olarak bilinmeyen, ancak stresle ve beslenme alışkanlıklarıyla ilgili olduğu düşünülen, toplumda çok sık olarak görülen bir sendromdur (Karın ağrısı ve rahatsızlık hissinin eşlik ettiği ishal veya kabızlık). 25 Ocak 2018 tarihinde European Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayımlanan bir makalede, D vitamini eksikliğinin bu sendromla ilişkisine vurgu yapılmıştır. Ayrıca D vitamini takviyesinin de bu sendromla savaşan kişilerde semptomları iyileştireceğini öngörmektedir.
8 Ocak 2018 tarihinde Norveç’te bulunan Bergen Üniversitesi’nde yürütülen bir çalışmada ise kardiyovasküler hastalıklarla D vitamini eksikliği araştırılmıştır. 2000 yılından itibaren 12 yıl boyunca kardiyovasküler hastalıklardan dolayı hastanede tedavi gören 4000 hasta incelenmiş ve bu araştırmanın sonuçları The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism isimli dergide yayımlanmıştır. Bu araştırma sonucunda hem çok düşük hem de çok yüksek miktardaki D vitamininin kötü sonuçlar doğurabileceğini göstermiştir. Doğru miktarda alınan D vitamini ise ölüm riskini 30% oranında azalttığı düşünülmektedir.
Son olarak Japonya’da yürütülen bir çalışma D vitamini eksikliğinin kanserle ilişkisi olduğunu göstermiştir. Japonya’da 9 tane halk sağlığı merkezini kapsayan ve 33736 kişinin 16 yıl boyunca takip edildiği çalışmanın sonuçları 7 Mart 2018 tarihinde The BMJ (eski adıyla British Medical Journal) isimli ünlü Tıp dergisinde yayımlanmıştır. Bu süreçte 3301 kanser vakası görülmüş ve D vitamini eksikliğinin özellikle karaciğer kanseriyle ilişkisi olabileceği gözlemlenmiştir.
Bilim insanlarımıza daha kaliteli bir insan hayatı yolunda çıktıkları bu yolda başarılar dilerim…
Kaynakca: Sciencedaily, European Journal of Clinical Nutrition, The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, The BMJ
Dr. Umut Cagin
