Multiple Skleroz (MS) henüz sebebi tam olarak bilinmeyen bir sinir sistemi hastalığıdır. Genel olarak 20 ile 50 yaş arası kişilerde görülmekte ve kadınlarda erkeklere göre 2-3 kat daha fazla rastlanmaktadır. MS hastalığını sadece sinir sistemi hastalığı olarak adlandırmamız mümkün değildir. Sinir hücrelerinin üzerinde bulunan koruyucu myelin isimli tabakanın bağışıklık sistemi tarafından zarara uğratılması sonucunda sinir hücreleri zarar görmektedir. Bu sebeple MS hastalığını oto-immun hastalıklardan biri olarak sınıflandırabiliriz.
Sinir hücrelerinde oluşan bu zarar sonucunda ise beynin vücudun geriye kalanıyla iletişiminde problemler yaşanmaktadır. Semptomları arasında his kaybı, güçsüzlük, görme kaybı, ağrı ve konuşmada güçlük yer almaktadır. Şu anda uygulanan tedavi yöntemleri hastalığın ilerleyişini durdurmaya ve atakları daha hızlı atlatmaya yöneliktir.
Şu anda denenmekte olan radikal bir tedavi yöntemi umut vermektedir. Bu radikal tedavi aslında bir kaza sonucu bulunmuş ve 24 kişide denenmeye başlanmıştır. Bu tedavi aynı anda hem lösemi hem de MS hastalığı olan kişilerin tedavisi sürecinde gündeme gelmiştir. Lösemi hastalarında kemoterapi sonucu bağışıklık sistemi yok edilirken, hastalara daha sonra kemik iliği transplantasyonu yapılıp yeni ve sağlıklı bir bağışıklık sistemi oluşturulması hedeflenmektedir. Bu tedavi sonucunda bu kişilerde sadece lösemi değil aynı zamanda MS hastalığının da tedavi edildiği gözlemlenmiştir.
2000 yılında başlayan bir klinik araştırmada bu yöntem, MS hastası kişilerde uygulanmaya başlanmıştır. 9 Haziran 2016’da The Lancet isimli dergide yayımlanan çalışmada bu tedaviyi alan 24 kişi raporlanmştır. Prof. Mark S Freedman önderliğinde yürütülen bu tedavi Kanada’da bulunan Ottowa Hastanesi Araştırma Enstitüsü’nde uygulanmıştır. Bu yöntemin kolay bir tedavi olmadığına vurgu yapılırken kemoterapinin zararlarına dikkat çekilmiştir. Ayrıca bu yöntemle tedavi olan 24 kişiden 1’inin tedavisinin başarılı olmadığını ve bunun da 5% civarında bir ölüm riski oluşturduğunu göstermektedir.
Bu yöntemle 2011 yılında tedavi olan 20’li yaşlarının sonlarındaki Jenny Reminghton-Hobbs isminli bir hasta, bu radikal tedavi sonucunda şu anda tamamen MS hastalığından kurtulmuş durumdadır . Kemoterapi öncesinde yumurtalıklarını donduran bu hasta, tedavi sırasında erken menopoza girse de, hastalığı atlattıktan sonra dondurulmuş yumurtalarını kullanarak çocuk sahibi olmuştur.
Kaynakca: Newscientist, Mayo Clinic, The Lancet, WebMD
Dr. Umut Cagin