Kıbrıs Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirilen iki toplumlu son anketin sonuçlarına göre iki bölgeli iki toplumlu federasyona Kıbrıslı Rumların % 80,5’i, Kıbrıslı Türklerin %79,8'i onay verdi. Araştırmanın bir diğer çarpıcı sonucu ortak tarih kitabı yazılmasına verilen yüksek destek oldu.
Kıbrıslı Rumların ve Kıbrıslı Türklerin algı ve tutumlarına ilişkin yeni iki toplumlu anketten ortaya çıkan sonuçlar, adanın yeniden birleşmesini isteyenlerin beklentilerini güçlendirdi.
Kıbrıs Üniversitesi Saha Araştırma Merkezi (PAKEPE) ve Kıbrıs Üniversitesi Psikoloji Bölümü Genetik Sosyal Psikoloji Laboratuvarı tarafından ortaklaşa yürütülen yeni iki toplumlu araştırmada, İki Bölgeli İki Toplumlu Federasyon’dan yana olan ya da gerekirse bir çözüm biçimi olarak buna müsamaha gösterecek olan Kıbrıslı Rum seçmenlerin oranında önemli bir artış görüldü.
FEDERASYONA DESTEK ARTTI
717 Kıbrıslı Rum, 731 Kıbrıslı Türkün katılımıyla yüz yüze gerçekleştirilen ankette federasyondan yana olanların oranı ise %42,9’a ulaştı. Gerekirse bu özel çözüm biçimini tolere edebileceğini belirtenlerin oranını (%37,6) da eklenirse, bu oran %80,5’e çıkıyor. Bu, spesifik oranın %76’ya ulaştığı 2020 anketine kıyasla %4,5’lik bir artış anlamına geliyor. 2019 araştırmasında bu oranın %65’e ulaştığı, 2018 araştırmasında ise %58,3 olduğu belirtiliyor.
Ankette %81,3’e ulaşan Kıbrıslı Rumların iki devletli çözümü reddetme eğilimi de dikkat çekiyor. Veri toplama sürecine nezaret eden Sosyal ve Gelişim Psikolojisi profesörü Haris Psaltis, Politis’e yaptığı değerlendirmede, “Meslektaşlarımızla bu fenomen hakkında yaptığımız yorum, çözümsüzlüğün açmazlarının farkındalığıyla ilgili. Crans Montana’nın başarısızlığından sonra, Maraş’ın kademeli olarak Türk yönetimine açılması, ölü bölgedeki gerilimler ve Yunanistan ile Türkiye arasında Ege ve Doğu Akdeniz’de artan bir çatışma olasılığı bu sonuçları ortaya çıkardı” ifadelerini kullandı.
KIBRISLI TÜRKLER
Araştırma aynı zamanda Kıbrıslı Türk toplumunda yürütüldü ve sonuçların bazıları aynı derecede cesaret verici olarak yorumlandı. Örneğin, Kıbrıslı Türklerin %79,8’i ya federasyondan yana ya da gerekirse tolere edebileceğini belirtti. Bu, önceki anketlerde de kaydedilen açık bir çoğunluk olarak yorumlandı. (2018’de: %86, 2020’de: %71,2).
Dr. Haris Psaltis, “2003’te barikatların açılmasından sonraki dönem, her iki toplumda da federalist bilincin kademeli olarak pekiştiği bir dönemdir. Aynı ankette bugün Kıbrıslı Rumların yaklaşık %30’unun ve Kıbrıslı Türklerin %50’sinin diğer toplumdan en az bir arkadaşı olduğunu beyan ettiğini de belirtmek isterim” dedi.
İKİ DEVLET
Anket, iki toplumun iki devletli çözüme ilişkin taban tabana zıt görüşlerini de bir kez daha vurguladı. Türklerin %65,8’i iki devletli çözümden yana ve %14,4’ü böyle bir duruma müsamaha göstereceğini söylüyor. Kıbrıslı Türklerin sadece %19,7’si iki devletli çözüme karşı. Psaltis’e göre Kıbrıslı Rumlar 2010’dan bugüne kadar iki devletli çözümü yaklaşık % 80 tutarlı bir şekilde reddeden karşıt bir görüşe sahip.
YAŞ FARKLILIKLARI
Dr. Psaltis, savaş öncesi kuşak ile savaş sonrası kuşağı, yani 1974 öncesi ve sonrası doğanları karşılaştırdığında yaş farklılıklarının varlığına dikkat çekiyor. Rum yeni kuşak, genel olarak Türk kuşağından daha fazla yabancılaşmış hissediyor ve diğer topluluğun üyeleriyle gruplar arası temas kaygısı ve daha fazla önyargı yaşıyor. Psaltis’e göre bu, diğer toplumla temas imkanı bulamayan yeni nesil insanların, iki devlet fikrini dışlamadıkları sonucunu doğurdu. Psaltis, “Yani bu araştırmaların en önemli bulgusu, Kıbrıs’ta iki devlet fikrinin en iyi müttefikinin diğer toplumla temasın olmamasıdır” yorumunu yaptı.
TARİH KİTAPLARI
Araştırma aynı zamanda, güven artırıcı bir önlem olarak, her iki toplumdan insanları içerecek bir grup tarihçi ve eğitimci tarafından Kıbrıs tarihi üzerine okul ders kitaplarının yazılmasını kabul etme açısından iki toplumda var olan eğilimi de ortaya çıkardı. Kıbrıslı Rum topluluğundan yanıt verenlerin %70,2’si ve Kıbrıslı Türk topluluğunun %82,1’i ortak tarih kitabı yazılması fikrine olumlu yanıt verdi. Dr. Psaltis, son araştırmaların, iki toplumda Tarih öğretiminin önyargıların ve etnosentrik algıların geliştirilmesindeki olumsuz rolünün artık geniş çapta algılandığını gösterdiğine dikkat çekti.
YOLSUZLUK
Araştırmaya katılanlar, iki toplumdaki hükümetler, siyasi partiler ve vatandaşların günlük yaşamlarında yolsuzluğun varlığına ilişkin çeşitli görüşler ifade ettiler. Rum toplumunda yapılan araştırmalar sonucunda, nüfusun bir kısmının yolsuzluk ve diğer iç sosyal meseleleri doğrudan Kıbrıs sorununun çözümsüzlüğüne bağladığı, diğer bir kısmının ise Kıbrıs sorunu ve yolsuzluğu iki ayrı mesele olarak gördüğü belirtildi. Türk toplumunda ise, Kıbrıslıların yolsuzlukla bağlantısı daha doğrudan olarak tanımlandı. Sonuç olarak, iki toplum arasında yolsuzluğun güçlü bir şekilde kabulü var ancak Kıbrıs sorunuyla bağlantısının derecesi farklı. Araştırmada yolsuzlukla mücadelede iki toplumun kurumsal işbirliğinin Kıbrıs sorununun çözümünün anahtarı olabileceği de belirtildi.
MEDYA
Araştırmanın bir diğer sonucuna göre ise Kıbrıslı Rumların %72’si “önceki gün kullandıkları medya aracı” olarak TV’yi seçtiler, bunu sırasıyla %46 ve %32 ile Facebook ve radyo takip etti. Kıbrıslı Türk toplumunda ise manzara farklı ve %68 oranında Facebook en popüler ortam olarak seçildi.
Kaynak: Bugün Kıbrıs