Rum basını, ABD başkanlık seçimini Donald Trump’ın kazanmasından sonra Güney Kıbrıs’ın ABD ile son yıllardaki ilişkisinin bozulup bozulmayacağı sorusuna cevap arıyor.
Politis, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’in 30 Ekim’de ABD’ye giderek Beyaz Saray’da Joe Biden ile görüşmesinin, 15 Ekim’de New York’ta Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Hristodulidis gayriresmi yemeğinden iki hafta sonra gerçekleşmesi nedeniyle, Kıbrıs sorununda olası gelişmelerle bağdaştırıldığını yazdı.
Haberi “Batı’ya yöneliş Beyaz Saray’daki Kiracıdan Bağımsız Sağlam Temellerde” başlığıyla aktaran gazete, “kaygı düzeyindeki soru, Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşünün ABD ile mevcut anlaşmaları ve ortak eylemleri etkileyip etkilemeyeceğidir.” ifadesini kullandı.
ABD ile “sağlam adımlarla ilerleyen” ilişkilerin gelişmesine Ukrayna savaşı ve Orta Doğu’daki gelişmelerin katkı koyduğuna dikkat çeken gazete, bu ilişkilerin diplomasiden güvenliğe, ekonomiden enerjiye kadar birçok alanda güçlendiğini, jeopolitik gelişmeler nedeniyle Güney Kıbrıs’ın ABD’nin stratejik ortağı haline geldiğini yazdı.
Gazete “iki ülke arasında, en üst diplomatik düzeyde teyit edildiği gibi değişmeyecek ve Amerikan seçimlerinin sonucundan sonra herhangi bir şekilde değişmeyecek önemli anlaşmalar var” vurgusunu yaptı, devamla iki taraf arasındaki anlaşmaları hatırlattı.
Daha 23 Ekim’de iki taraf arasındaki ilk stratejik diyaloğun gerçekleştirildiğine dikkat çeken gazeteye göre Karada, Açık Denizde ve Limanlarda Güvenlik Eğitim Merkezi’nin (CYCLOPS) Larnaka’da işleyişi, iki taraf ilişkilerinin dayanıklılık testi oldu. Bunu ABD’nin Güney Kıbrıs’a 1987’den beri uyguladığı silah ambargosunu 2023’te kısmen kaldırması izledi.
Bu gelişmenin ABD ile ilişkilerin yükselmesi ve Doğu Akdeniz’deki stratejik iş birliğinin güçlenmesiyle bağlantılı olduğu belirtilen haberde, envanterindeki Rus silah sistemlerini değiştirme kararı alan RMMO’nun edinmek istediği silah sistemleriyle ilgili ilk temasların da yapıldığı kaydedildi.
Gazeteye göre iki taraf arasında yapılan askeri anlaşmalar çerçevesinde, RMMO ile Amerikan birlikleri arasında sıklıkla ortak tatbikatlar ve müşterek eğitimler düzenleniyor. Yine yapılan anlaşma ile Mari’deki (Tatlısu) “Evangelos Florakis Deniz Üssü” bölgesinde büyük bir helikopter pisti inşa ediliyor. Amerikan Hava Kuvvetleri'ne ait hava araçlarının Baf’taki “Andreas Papandreu” hava üssünde sürekli konuşlanması için anlaşma yapılması da yoğun şekilde görüşülüyor ki bu konu Oval Ofis’teki Hristodulidis-Biden görüşmesinde de ele alındı. Yeni bir gelişme de bugüne kadar sadece Yunanistan’daki askeri okullarda eğitim görebilen Rumlara ABD’nin askeri okullarını açması oldu.
Güney Kıbrıs 2021’de ABD’nin “Visa Waiver program”ına (VWP) katılım başvurusunda bulundu. Başvuru kabul edildiğinde turistik ya da iş maksadıyla 90 günü aşmayacak süreler için ABD’ye gidecek Rumların vize alma zorunluluğunu ortadan kaldıracak. Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis ABD ile vizelerin kaldırılması ilanına çok yakın olunduğunu açıklamıştı.
İş birlikleri denkleminde enerji de yer alıyor. ABD, tek taraflı MEB ilan ettiği bölgede doğal gaz yatakları bulunan Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin bölgesel enerji merkezi olma hedefine ExxonMobil şirketinin doğal gaz aramalarına ve sondajlarına katılmasıyla destek verdi.
Güney Kıbrıs ile ABD arasındaki “bölgedeki terör ve radikal hareketlerle mücadelede iş birliği” çerçevesinde Rum Yönetimi'nin “güvenlik iş birliğine güçlü tavrını ortaya koyduğu, ABD’nin de teknik destek ve eğitim sağladığı” kaydedildi.
İki tarafın, “göçmenlere ve yerinden edilmiş kişilere yardım ve olağanüstü hal durumlarını yönetme” konularında iş birliği yaptığı öne sürülen haberde Gazze’ye deniz yoluyla insani yardım gönderilmesi buna örnek gösterildi.