Nikolaos Stelya
Kıbrıs Cumhuriyeti'nin NATO'ya olası üyeliği gündemdeki yerini koruyor. Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, Güney Kıbrıs'ın silahlı kuvvetlerinin gerekli eğitimi aldıktan sonra NATO üyeliğine başvurabileceğini dile getirmişti. Kıbrıslı uluslararası ilişkiler uzmanı Petros Zarounas, söz konusu gelişmeleri değerlendirdi. Zarounas, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin NATO'ya katılım sürecinin zorlu olacağına dikkat çekti.
Yunanistan ve Kıbrıs basınına yansıyan son bilgilere göre plan, Hristodulidis'in ABD Başkanı Joe Biden da dahil olmak üzere çeşitli Amerikalı yetkililerle yaptığı görüşmelerde ele alındı ve Washington yönetiminden olumlu tepki geldi.
KIBRIS'IN NATO'YA KATILIM PLANI: 'EDA' KARŞILIĞINDA 'PfP'
Kıbrıslı uluslararası ilişkiler uzmanına göre, Lefkoşa'nın oluşturduğu plan çerçevesinde Türkiye'nin Avrupa Savunma Ajansı'na (EDA) katılımı karşılığında Kıbrıs'ın Barış için Ortaklık'a (PfP) kabul edilmesi önerildi. Söz konusu teklifin ise, Cumhurbaşkanı Hristodulidis ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan arasında Bakü'de yapılan görüşmede gündeme geldiği belirtildi. Kıbrıs'tan kaynaklar, Ankara'nın bu teklife 'olumlu baktığını' dile getirdi. Ankara, geçmişte benzer bir öneriyi kabul etse de bu adım Kıbrıs Rum tarafının vetosuyla engellenmişti.
TÜRKİYE İÇİN AVANTAJLAR, KIBRIS İÇİN SINIRLI FAYDALAR
Zarounas, söz konusu teklifin Türkiye'ye önemli avantajlar sağlayacağını, özellikle gelişmekte olan Türk savunma sanayisinin Avrupa'nın savunma projelerine dahil olmasına imkan tanıyacağını belirtti.
Planın Kıbrıs için faydalarının 'sınırlı' olacağını vurgulayan uzman, Kıbrıs'ın son yıllarda ABD, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Almanya gibi NATO üyesi ülkelerle ve İsrail, Mısır, Ürdün gibi Doğu Akdeniz ülkeleriyle yakın savunma ilişkileri geliştirdiğini hatırlattı. Kıbrıs, bu ilişkiler sayesinde PfP'ye katılmadan da diplomasi ve savunma alanlarında benzer kazanımlar elde edebilecek durumda.
GERÇEKÇİ OLMAYAN ÜYELİK GÜNDEMİ
Bazı çevrelerin PfP'ye katılımın NATO üyeliği için gerekli olduğunu düşündüğünü ancak durumun böyle olmadığını belirten Zarounas, NATO'ya katılımın PfP üyeliğine bağlı olmadığına işaret etti. Ayrıca, NATO üyeliğinin Türkiye'den gelen temel tehditlere karşı Kıbrıs'a önemli bir koruma sağlamayacağını, benzer şekilde Yunanistan'ın da NATO üyeliğine rağmen hava sahası ihlallerine maruz kaldığını ifade etti.
Dışişleri Bakanlığı ile bazı Türk yetkililerin ilk olumsuz tepkilerine rağmen Zarounas, Türkiye'nin Kıbrıs'ın NATO'ya katılımı konusundaki vetosunu kaldırabileceğini düşünüyor. Ancak bu durumda, Türkiye'nin taleplerinin büyük olabileceğine dikkat çekti. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin tanınması ya da adanın kuzeyinde egemen bir Türk üssünün kurulması gibi isteklerin gündeme gelebileceğini belirtti.
KIBRIS İÇİN ALTERNATİF YOL
Zarounas, Kıbrıs'ın güvenliğini artırmak için alternatif bir yol olarak, ABD ile stratejik diyaloğun derinleştirilmesini önerdi. ABD'nin "NATO üyesi olmayan önemli müttefik" listesine dahil olmanın, Kıbrıs'a savunma alanında daha fazla fayda sağlayabileceğini ve ABD'den silah ambargosunun tamamen kaldırılmasına katkıda bulunabileceğini ifade etti.
HRISTODULİDİS NE DEDİ?
Lefkoşa'da önceki saatlerde basın mensuplarına konuşan Hristodulidis, NATO üyeliği konusunda fazla konuşmak yerine somut adımlar atmanın daha etkili olacağını belirtti. Aynı zamanda, savunma programlarının ve askeri altyapının geliştirilmesi için ABD ile görüşmeler gerçekleştirdiklerine dikkat çekti. Bu kapsamda, Larnaka Limanı ve Baf Hava Üssü gibi altyapıların ABD ve AB ile iş birliği içinde geliştirilmesi planlanıyor.
Hristodulidis, savunma programlarının modernizasyonu, stratejik ilişkilerin derinleştirilmesi ve altyapıların geliştirilmesi gibi adımlarla Kıbrıs'ın NATO üyeliğine hazır hâle gelebileceğini vurguladı. Ancak, Türkiye'nin mevcut vetosu nedeniyle bu hedefin kısa vadede gerçekleşmesinin zor olduğunun da farkında olduklarını ifade etti.
Türkiye, Kıbrıs'ın olası NATO üyeliğine önceki saatlerde tepki göstermişti. Ankara, NATO'nun genişleme kararlarının oybirliğiyle alındığını ve Türkiye'nin bu süreçteki endişelerinin dikkate alınması gerektiğini vurguluyor. Ankara ayrıca, Kıbrıs'ın NATO üyeliği girişiminin 'hassas dengeleri bozacağını ve çözüm müzakerelerini olumsuz etkileyeceğini' savunuyor.
Kaynak : Gazete Duvar